Projekt, który mam przyjemność Państwu przedstawić, jest efektem prac komisji sejmowej w składzie: Agata Stryjek, Maciej Węsierski, Sebastian Matuszewski, Łukasz Roguski i Aleksander Szostakowski. Komisję powołano 20 stycznia na posiedzeniu sejmu będącym kontynuacją pierwszego posiedzenia Sejmu tej kadencji z 2 stycznia w celu przygotowania zmian w Konstytucji i Prawie Szkolnym; zmian, umożliwiających realizację projektu powiązania instytucji władzy ustawodawczej z Terytoriami. Zakres proponowanych poprawek jest bardzo szeroki, obejmuje prócz Konstytucji i Ordynacji wyborczej także teksty prawie wszystkich ustaw. Całość projektu prezentowana jest w 5-ciu częściach: po dwie dla Konstytucji oraz Ordynacji Wyborczej i jedna dla reszty Prawa Szkolnego. Konstytucja oraz Ordynacja Wyborcza prezentowana jest w dwóch wersjach: jednej, w której wyszczególniono propozycje zmian oraz drugiej, w której można zapoznać się z pełnym brzmieniem dokumentu po wprowadzeniu poprawek. Zmiany dotyczące reszty Prawa Szkolnego są na tyle nieliczne, iż wystarczyło podać nowe brzmienie tych aktów prawnych w jednym dokumencie, jedynie z wyszczególnieniem fragmentów podlegających zmianom. Wszystkie zmiany pojawiające się w projekcie sygnalizowane są za pomocą podkreślenia.

Terminologia. Stworzenie nowego kształtu dla instytucji demokracji szkolnej wymagało wprowadzenia odpowiedniej terminologii. W niniejszym projekcie postanowiliśmy zaproponować nazwę Zgromadzenia Szkolnego dla najwyższej instytucji władzy ustawodawczej Rzeczpospolitej Szkolnej (składałoby się ono z połączonych Sejmów) oraz Sejm Terytorium, bądź po prostu Sejm dla instytucji związanej z konkretnym Terytorium. Akty prawne tworzone przez te instytucje nazwano odpowiednio ustawami Wielkimi (obowiązującymi na terenie całej Rzeczpospolitej szkolnej) oraz ustawami Małymi (obowiązującymi na jednym Terytorium)

Zmiany. Wszystkie zmiany prawa proponowane w niniejszym projekcie dotyczą trzech zagadnień:

1. Zmiany wiążące się ściśle z zagadnieniem podziału władzy ustawodawczej.

2. Zmiany porządkowe, językowe i stylistyczne. Podczas pracy komisji zapoznaliśmy się gruntownie ze wszystkim dokumentami stanowiącymi prawo szkolne. Niektóre zapisy, które wydawały nam się niedokładne, czy niedoskonałe, proponujemy zamienić na bardziej precyzyjne, jaśniejsze. Propozycje tego typu to zmiany:

Konstytucji w punktach:

2.3

3.2

4.1.1

4.2.1

4.5.1

5.2.4

5.3.2

Ordynacji Wyborczej w punkcie:

9.1

Zmiany te nie są bezpośrednio związane z podstawowym zagadnieniem, jakie stało przed naszą komisją, uważamy jednak, że ich wprowadzenie wpłynie dodatnio na jakości prawa szkolnego, dlatego korzystając z okazji pozwalamy sobie je rekomendować.

3. Zmiany związane z rozdziałem terytorialnym, nie będące w bezpośrednim związku z problemem podziału Sejmu. Te propozycje to właściwie tylko modyfikacjami istniejących praw tak, by lepiej odpowiadały one rzeczywistości rozdziału terytoriów. Są to zmiany:

Konstytucji w punktach:

4.3 i 4.3.7

4.4 i 4.4.7

Ordynacji Wyborczej w punkcie:

5.2

Nowe akty prawne. W części projektu nazwanej "Prawo Szkolne" zamieszczono propozycje dwóch nowych aktów prawnych. Są to: Ustawa o trybie wyboru Prezydium Zgromadzenia Szkolnego oraz Regulamin Zgromadzenia Szkolnego. Ich przyjęcie pozwoli na bezproblemowe rozpoczęcie działań nowych instytucji demokratycznych. Ze względu na to, iż Zgromadzenie Szkolne ma być instytucją stanowiącą kontynuację Sejmu Obojga Terytoriów, zarówno Ustawa, jak i Regulamin, wzorowane są na analogicznych aktach prawnych dotyczących Sejmu.

Postanowienia Końcowe. Przepisy umożliwiające wprowadzenie w życie projektu zamieszczone zostały na końcu części "Prawo Szkolne". Regulują one następujące kwestie:

1. Status starych zapisów prawnych w nowej rzeczywistości podziału na ustawy Wielkie i Małe. Wprowadzenie rozróżnienia pomiędzy aktami prawnymi obowiązującymi na poszczególnych Terytoriach pociąga za sobą konieczność sprecyzowania statusu starych przepisów. W ramach projektu przeanalizowaliśmy wszystkie ustawach i inne akty oddzielnie, biorąc pod uwagę dotychczasową praktykę. Wiele ustaw ma zgodnie z niniejszą propozycją zostać przyjętych na każdym Terytorium osobno, choć w identycznym brzmieniu. Pozwoli to w przyszłości na bardziej swobodne rozwiązywanie rozmaitych kwestii, choćby takich, jak informacja w ramach jednej Szkoły.

2. Kształt instytucji demokratycznych po wprowadzeniu projektu. Podczas prac komisji powstała kontrowersja dotycząca celowości rozpisywania kolejnych wyborów. Uznaliśmy, że nie jest to jednak konieczne, a kolejne wybory mogłyby spowodować problemy organizacyjne (przede wszystkim z punktu widzenia stanu rodzicielskiego). Proponujemy zatem, aby w skład nowych instytucji władzy ustawodawczej weszli posłowie Sejmu obecnej kadencji. Byłoby to zgodne z intencją kontynuowania tradycji i roli Sejmu Obojga Terytoriów przez Zgromadzenie Szkolne.

Komisja sejmowa dołożyła wszelkich starań, aby niniejszy projekt przedstawiał wysoką wartość merytoryczna, a jednocześnie zaprezentowany był w sposób przejrzysty. Mam nadzieję, że tak jest w istocie.

z poważaniem

Aleksander Szostakowski, przewodniczący komisji